Bevochtiging voor schone lucht in operatiekamers

Goede luchtkwaliteit is essentieel voor operatiekamers. Daarbij gaat het niet alleen om de reinheid, maar ook om de luchtvochtigheid. Vaak is bevochtiging van de lucht nodig, maar daarbij kunnen ook bacteriën in de lucht worden gebracht. Het gepatenteerd adiabatisch bevochtigingssysteem Condair DL sluit die kans op contaminatie uit.

Droge lucht onttrekt vocht uit alle mogelijke bronnen die in een ruimte aanwezig zijn. In een operatiekamer gaat het daarbij ook om de aanwezige patiënten. De slijmvliezen in de neus en de keel drogen uit, waardoor patiënten vatbaar worden voor infecties. Ook lichaamsweefsels die tijdens operaties bloot komen te liggen, drogen uit. Dit kan
korstvorming ten gevolge van gestold bloed in de hand werken.
Onderzoeken waarin twee gelijkwaardige verpleegafdelingen - één met en één zonder bevochtiging - met elkaar werden vergeleken, tonen aan dat in de verpleegafdeling zonder bevochtiging aanzienlijk meer infecties tijdens het verblijf in het ziekenhuis voorkwamen dan in de verpleegafdeling met bevochtiging. Het gevolg was dat op de niet-bevochtigde verpleegafdeling de gemiddelde verblijftijd en het aantal nabehandelingen aanzienlijk hoger lag.

Een ander potentieel gevaar in operatiekamers is het risico op statische-elektriciteitsschokken, dat reëel wordt zodra de relatieve vochtigheid onder de 40 procent zakt. De onverwachte schokken die ontstaan bij een plotselinge elektrostatische ontlading kunnen mogelijk beschadigende en gevaarlijke gevolgen hebben tijdens een operatie. In dit verband moet ook rekening worden gehouden met de risico's van elektrostatische vonken bij het gebruik van de brandbare gassen voor anesthesie. Ook de vochtigheid in kraam- en verloskundige afdelingen moet altijd op peil worden gehouden, aangezien baby's bijzonder gevoelig zijn voor droge lucht. En een lage relatieve vochtigheid kan ook de toestand van patiënten met ademhalingsproblemen aanzienlijk verslechteren.

Adiabatische bevochtiging

Om de vochtigheid op pijl te houden, worden adiabatische bevochtigingsystemen gebruikt. Ze werken met hogedrukverneveling of zogenaamde bevochtigingspakketten. Van deze technologieën kan echter niet voor 100 procent worden gegarandeerd dat ze bacterievrij functioneren. Vaak wordt hierbij de norm VDI6022 als bewijs van hygiëne genoemd, maar deze norm geeft geen garantie omtrent bacterievrij functioneren. Hij zegt eigenlijk alleen iets over het benodigde onderhoud aan deze systemen.
Ondanks dat hogedruk en pakketbevochtigers veelal gevoed worden door osmosewater garandeert dit geen bacterievrij functioneren. Osmosesystemen filteren niet voor 100 procent en bacteriën die zijn aangevoerd door het luchtbehandelingssysteem kunnen in de bevochtigingsnevel terechtkomen. De fijne nevel van hogedruksystemen maakt 100 procent afvangen van druppels waarin zich bacteriën kunnen bevinden onmogelijk. Hierdoor kunnen bacteriën zich door het ziekenhuis verspreiden. Pakketbevochtigers zijn veelal voorzien van een wateropvangbak waaruit het water wordt opgepompt en wordt (her)gebruikt voor bevochtiging. Met de relatief hogere luchttemperaturen die zijn benodigd voor adiabatische bevochtiging ontstaat hier een ideale voedingsbodem voor bacteriën groei. Deze bacteriën kunnen via het luchtbehandelingssysteem verder worden verspreid.

Volledig bacterievrij

Het gepatenteerd adiabatisch bevochtigingssysteem, de Condair DL, kan echter wel 100 procent hygiënisch en bacterievrij functioneren, waardoor besmettingsgevaar is uitgesloten. Deze bevochtiger zorgt er niet alleen voor dat het toegevoerde water bacterievrij is, maar ook dat dit zo blijft. Door in het toevoerwater van de bevochtiger zeer kleine hoeveelheden zilver toe te voegen (minder dan 0,02 procent van de wettelijk toegestane waarde) wordt het water steriel gemaakt en worden ook de bacteriën die via het luchtbehandelingssysteem worden aangevoerd onschadelijk gemaakt. De 'druppelvanger' van deze bevochtiger is van keramisch materiaal gemaakt. Doordat het systeem met lagedrukverneveling werkt, is doorslag van nevel uitgesloten en kan er zich na de bevochtigingssectie geen waternevel meer bevinden. De keramische druppelvanger/naverdamper heeft bovendien de unieke eigenschap dat de lucht door de zilverafzetting op de keramische platen extra wordt gezuiverd van bacteriën, zelfs wanneer de bevochtiger niet in werking is. Deze bevochtiger is langdurig en uitvoerig getest door onafhankelijke instituten, met als resultaat dat een '100 procent veilig'-hygiënecertificaat is afgegeven. Geen enkele andere adiabatische bevochtigingstechnologie heeft deze test kunnen doorstaan. De Condair DL is hierdoor als enige systeem geschikt voor adiabatische luchtbevochtiging in ziekenhuizen en operatiekamers.

Duurzame bronnen

In de meeste ziekenhuizen wordt stoom gebruikt voor bevochtiging. Dit stoom wordt elektrisch of middels gasgestookte toestellen opgewekt. De productie van stoom kost veel energie, en het kan niet met duurzame bronnen zoals bijvoorbeeld warmtepompen worden gemaakt. Bij adiabatische bevochtiging wordt er vooraf geen energie in het water
gebracht en wordt koud water verneveld in het kanaal of de luchtbehandelingskast. Om te verdampen, onttrekt het koude water energie (warmte) uit de lucht. De warmte die hiervoor nodig is, kan wel met duurzame bronnen, bijvoorbeeld een warmtepomp, worden opgewekt. Vaak is de benodigde energie echter al aanwezig door interne opwarming van het ziekenhuis en hoeft er zelfs geen energie te worden toegevoegd. In het geval dat het gebouw moet worden gekoeld heeft adiabatische bevochtiging zelfs een besparing op de benodigde koelenergie tot gevolg. Adiabatische bevochtiging bespaart daarom aanzienlijk op de energiekosten, is duurzaam en draagt daarmee bij aan reductie van de CO2-footprint.