Binnenkijken bij Museum Depot Boijmans van Beuningen te Rotterdam, luchtbevochtiging essentieel voor collectie en bezoekers!

151.000 kunststukken met een totale waarde van 8 miljard euro.

Dat zijn de indrukwekkende cijfers van de opgeslagen kunststukken van het Depot Boijmans Van Beuningen. De totstandkoming van de bouw van het depot heeft 4,5 jaar na de eerste paal in maart 2017 nogal wat voeten in de aarde gehad maar is dan nu ook echt voltooid en van het hoogste niveau. De kelders van het Museum Boijmans waren door wateroverlast ongeschikt voor opslag van kunstwerken. Hierdoor was er de kans voor de stad Rotterdam om met de komst van het kunstdepot, de internationaal befaamde Boijmans Van Beuningen kunstcollectie in dit depot voor publiek toegankelijk te maken. Het depot is niet zomaar een gebouw zonder gezicht op een industrie terrein, maar is een architectonisch meesterwerk  open voor publiek om de opgeslagen kunstwerken te kunnen bewonderen. Naast de de kunstwerken kunnen ook conservatie werkzaamheden aan de kunstcollectie van nabij aanschouwd worden. Het depot verbreekt hiermee de traditie dat waardevolle opgeslagen kunstwerken in een depot niet bezichtigd kunnen worden, zoals dat tot nu toe gebruikelijk was.

De collectie

De collectie van Boijmans Van Beuningen is de enige in Nederland waarbij de bezoeker op het hoogste niveau kennismaakt met zeven eeuwen (Westerse) kunstgeschiedenis, van de 14e eeuw tot nu. Het museum biedt een internationaal perspectief en legt verbanden tussen hedendaagse kunst en design, gekoppeld aan oude kunst, vormgeving en prenten en tekeningen. Niet alleen de breedte en samenstelling van de collectie is uniek in Nederland, ook de kwaliteit van individuele werken is zeer hoog.

Zelfs in de vloer van de bovenste verdieping is kunst verwerkt. 'Lopen over kunst' is nu zelfs mogelijk.

De wereldberoemde kunstcollectie bestaat inmiddels uit ruim 151.000 objecten, waaronder meer dan 63.000 schilderijen, foto’s, films, pre-industriële vormgeving/design objecten, hedendaagse kunstinstallaties, sculpturen en 88.000 prenten en tekeningen. Met zijn diversiteit aan kernen en kwaliteiten door de eeuwen heen, toont de collectie zich als een landkaart.

Ook de conservatie werkzaamheden van de kunstwerken zijn te volgen in het Depot.

Het Depot Boijmans van Beuningen weerspiegeld het park en gebouwen in haar nabijheid, zodat zij volledig opgaat in haar omgeving. 

De zorgvuldige opslag van kunst in een optimaal klimaat vereist geavanceerde luchtbevochtiging

Vanuit het Depot zijn er prachtige uitzichten over de stad en het museumpark

Op het dak zijn de berken en grassen geplaatst en biedt het dak ruimte voor nog te plaatsen sculpturen.

Architectuur en ontwerp van het depot

De ambitie van het Architectenbureau MVRDV’s was om een zo uitnodigend mogelijk en toegankelijk depot te ontwerpen, waarin bezoekers zich welkom voelen. Een laagdrempelig gebouw met vijf klimaatzones dat op een transparante manier toont hoe de collectie wordt onderhouden en dat tegelijk het voorportaal van het Museumpark zoveel mogelijk in tact laat en er een nieuwe relatie mee aangaat. Gekozen is voor een ronde vorm zodat het depot naar alle zijden even uitnodigend is, dit gebouw kent geen achterkant. Het depot dankt zijn ingesnoerde vorm aan de relatief kleine footprint. Als gevolg daarvan buikt het gebouw naar boven toe uit en heeft het een overstek van 10 meter om het volledige programma (depots, restauratie-ateliers, horeca, film- en presentatieruimtes) een plek te geven. De spiegelende gevel, bestaand uit 6.609 m2 glas verdeeld over 1.664 panelen, dit zorgt ervoor dat het gebouw visueel opgaat in zijn omgeving. Elke dag – afhankelijk van weersomstandigheden – oogt het depot anders, net als een levend schilderij.

Blikvanger van het MVRDV’s ontwerp is het atrium met de elkaar kruisende trappen en het op circa 35 meter hoogte gerealiseerde dak bos. De berken, grassen en dennen die op het dak zijn geplaatst, helpen bij het vasthouden van water, bevorderen de biodiversiteit en verminderen de hittestress in de stad. De bomen voor dit project werden drie jaar lang in een kwekerij voorbereid op hun nieuwe thuis. Hun wortels zijn onderling verbonden, waardoor ze zelfs op een hoogte van 35 meter bestand zijn tegen stormachtig weer.

Duurzaam depot

De kunst wordt opgeslagen op basis van klimatologische en luchtvochtigheid vereisten en niet op kunststroming of tijdsperiode. Ieder depotcompartiment is voorzien van een speciaal klimaat dat in stand wordt gehouden door een klimaatinstallatie. In totaal zijn er vijf verschillende klimaten die zijn afgestemd op kunstwerken van verschillende materialen: metaal, kunststof, organisch/anorganisch, fotografie zwart/wit en fotografie kleur. Dergelijke opslag van de kunstcollectie vraagt om een specifiek binnenklimaat, waarin de lucht niet te koud, warm, vochtig of droog is. Het reguleren van dit klimaat en de luchtvochtigheid luistert nauw en kost normaal gesproken veel energie. Het gebouw is echter zo ontwikkeld dat het de optimale condities biedt voor de kunst en bezoekers en toch zo efficiënt mogelijk met energie omgaat. Bij de constructie is zo veel mogelijk gewerkt met duurzame materialen.

Overal is kunst te bezichtigen binnen het gebouw